1001 redenen om niet in actie te komen voor het klimaat

slechts enkele redenen om dat wel te doen

Over waarom de consument business as usual 'omarmt' kun je boeken vol schrijven. De psychologie heeft een hele lijst van verklaringen 'ontwikkeld'. Maar hoe je het klimaat wel persoonlijk kunt maken en zelf in actie kunt komen, daar is weinig over bekend. () 
Er zijn wel ideeën over en methoden voor geopperd, zoals ‘Overview’, de aarde bezien vanuit een 'planetaire overzichtssituatie', zoals ruimtevaarders als Andre Kuipers bepleiten. En liefde voor de natuur, zorg voor het milieu en het klimaat. Daarbij helpt ‘Climate literacy’.
Maar ook dan staat het 'gangbare' denken in de weg:
“het systeem moet veranderen, want kleine, persoonlijke acties redden het klimaat niet”
Dat is natuurlijk een waarheid als een koe, maar tegelijkertijd ook een onwaarheid, want verkeerde voorstelling van zaken. We kunnen immers het klimaat niet redden en het is een idioot idee dat een individu dat zou moeten doen.
Wat we wel kunnen is de emissies van broeikasgassen verlagen,
en dat kan prima in je eigen leven, zolang er nog 'speling zit' in je koolstof voetafdruk.
Dus dat gezeur over systeemverandering moet maar eens ophouden.
Bovendien is het gemeen om het individu op te schepen met de 'opdracht' om het systeem te veranderen. Iedereen weet dat systemen helemaal niet willen veranderen en dat systeemverandering uiterst traag gaat en eeuwen kan vergen.
Waarom de goedbedoelende klimaatdemonstrant dan zand in de ogen strooien, door te suggereren dat hij of zij zich hard moet maken voor systeemverandering?
De successen van de milieubeweging moet je overigens niet al te rooskleurig zien. Urgenda heeft veel bereikt en dat is heel knap, en op papier zou de Nederlandse samenleving nu een stuk klimaatvriendelijker moeten zijn. Maar ondanks rechterlijke uitspraken is de emissie van Nederland niet (veel) gedaald, en het systeem vrijwel onaangeroerd gebleven.
Neem nou Shell, dat ook een proces aan zijn broek kreeg. Heeft dit bedrijf zijn leven gebeterd? Afgezien van dat ik vind dat men de verkeerde partij heeft benaderd, nl. de dealer i.p.v. de verslaafde,
zet ook deze rechtszaak weinig zoden aan de dijk. Shell gaat in beroep en wordt natuurlijk in het gelijk gesteld.
De uitstoot die de verslaafden veroorzaken is de dealer niet in de schoenen te schuiven. Slechts 10% van de vervuiling is voor rekening van het bedrijf. En dat alleen maar om het mogelijk te maken producten aan de (eind)afnemers te leveren. Voor die 90% uitstoot kan het fossiele bedrijf niet verantwoordelijk worden gesteld. Dat is namelijk een zaak van de gebruikers van de energie.
Zo kun je ook in twijfel trekken of Shell zou moeten overstappen op duurzame energie. Net zoals van een snackbar ook niet verwacht mag worden dat deze overstapt op gezond voedsel. Het zou in dat geval sluiting betekenen, want de klanten kopen het niet. Bij duurzaam geproduceerde energie is dat natuurlijk een ander verhaal. We zijn energieverslaafd en waar die elektriciteit of brandstof vandaan komen, interesseert ons niet. Desnoods van 'foute regimes', als we maar kunnen tanken, stoken en reizen.
Maar moet een fossiele dealer opeens duurzame energie gaan verkopen? Dat is niet logisch. Je kunt dat beter overlaten aan bedrijven die zich daarin gespecialiseerd hebben. Energiebedrijven in zonne- en windenergie, waterkracht, nucleair desnoods. Die zouden met wat goeie wil de fossiele bedrijven uit de markt kunnen prijzen. Al gaat dat voorlopig niet gebeuren, want fossiel is belachelijk goedkoop, als je bedenkt hoeveel miljoenen jaren het heeft gekost om dat te 'maken'.